English
Just in time là gì? Hệ thống sản xuất thức thời là phương pháp sản xuất được nhiều doanh nghiệp ưa dùng vì những lợi ích của chúng mang lại. Sau đây chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé.
1. Just in time là gì?
Just in time là một khái niệm mới hoàn toàn trong sản xuất hiện đại, hay thường được gọi tắt là JIT. Tóm sắt ngắn gọn về nội dung của khái niệm này đó là: đúng sản phẩm – đúng số lượng – đúng nơi – đúng thời điểm.
Trong JIT các quy trình, các hoạt động không tạo ra giá trị gia tăng trong sản xuất và trong các cung ứng dịch vụ đều được xóa bỏ. Hệ thống sẽ tập trung tạo ra những yêu cầu mà khách hàng mong muốn. JIT sẽ điều hành sản xuất và cung ứng dịch vụ, mỗi công đoạn sẽ được hoạch định để tạo ra số lượng bán thành phẩm, số lượng thành phẩm đúng bằng số lượng mà giai đoạn tiếp theo sẽ cần tới.
Hay nói cách khác, JIT là một hệ thống điều hành sản xuất bao gồm các nguyên vật liệu, hàng hóa, sản phẩm trong sản xuất và phân phối theo một kế hoạch chi tiết từng bước một, để các quy trình có thể tiếp nối nhau ngay khi quy trình hiện thời chấm dứt. Hạn chế hoàn toàn các quá trình sản xuất ở tình trạng chờ, hoặc để không.
Just in time được vận hành suốt từ đầu quá trình hay cho đến khi sản phẩm được bán. Số lượng hành bán ra và lượng hàng điều động sẽ có sự chênh lệch ít so với số lượng hàng sản xuất ra. Điều này giúp cho các doanh nghiệp không rơi vào tình trạng tồn hàng.
Mục tiêu của JIT luôn hướng đến là: “ Cho phép hệ thống vận hành hiệu quả, tránh lãng phí không cần thiết”.
2. Lợi ích khi áp dụng JIT
Mô hình Just in time được hoạt động với mục tiêu: tồn kho bằng không – thời gian chờ đợi bằng không – chi phí phát sinh bằng không. Chính vì thế chúng đã mang lại không ít lợi ích cho những dây chuyền này. Cụ thể Just in time đã mang lại:
- Giảm thiểu hiện tượng tồn kho, giảm đi diện tích kho bãi và ứ đọng vốn.
- Chất lượng của sản phẩm được gia tăng, giảm thiếu đi phế liệu và các sản phẩm lỗi.
- Thời gian chờ đợi giảm đi ở mức tối đa giúp cho năng suất gia tăng.
- Quy trình sản xuất và các mẫu mã sản phẩm được thay đổi linh hoạt.
- Công nhân có nhiều cơ hội đóng góp tham gia vào việc cải tiến, nâng cao năng suất và chất lượng.
- Giảm các nguồn lao động gián tiếp.
- Giảm các áp lực của khách hàng.
Ví dụ: Mô hình Just In Time của Toyota:
Vào năm 1970, hãng ô tô Toyota ở Nhật Bản đã hoàn thiện và nâng cao lý thuyết phương pháp JIT. Là một trong những nước đầu tiên tiên phong phương pháp này vào trong sản xuất. Hãng Toyota đã phát huy được những ưu điểm và khắc phục được những nhược điểm của thời kỳ ban đầu. Với đội ngũ nhân viên có tay nghề thuần thục, các trạng thiết bị máy móc linh hoạt và đa năng. Điều này đã giúp Toyota ngày 1 thành công. Tuy nhiên bên cạnh mô hình Just in time còn có sự hỗ trợ của nhiều sự cải tiến khác như:
- Cải tiến liên tục Kaizen.
- Luồng một sản phẩm One pieceflow.
- Tự kiểm lỗi Jikoda.
- Bình chuẩn hóa Heijunka.
3. Những rủi ro của mô hình Just in time
Mô hình Just in time là sự liên kết của cả quá trình sản xuất đến giai đoạn sản phẩm được bán ra, chính vì thế đây cũng là một bất lợi khi chúng không thể hoạt động độc lập.
Để duy trì mô hình này, các doanh nghiệp phải luôn luôn ổn định được nguồn cung ứng nguyên liệu để có thể kịp thời đáp ứng được các nhu cầu của khách hàng. Chính vì điều này nên đôi lúc doanh nghiệp sẽ gặp những rủi ro lớn nếu không đáp ứng được nguyên vật liệu kéo theo việc chi phí vận chuyển phát sinh khi doanh nghiệp cần vận chuyển giao hàng nhanh.
Về phần chi phí thực hiện cũng là một nhược điểm của mô hình này. Các đơn vị tham gia không thể xây dựng lại hệ thống JIT cho phù hợp với quy trình sản xuất mà họ chỉ có thể xây dựng lại quy trình cho phù hợp với hệ thống JIT. Điều này cũng trở thành sức ép lớn với các phòng ban điều hành sản xuất.
4. Áp dụng mô hình Just in time đối với các doanh nghiệp
Mô hình Just in time khá là kén chọn doanh nghiệp, chỉ các doanh nghiệp bao gồm các hoạt động có tính chất lặp đi lặp lại là được áp dụng mang lại tính hiệu quả cao. Vậy JIT sẽ hoạt động như nào trong một doanh nghiệp:
- Áp dụng cho các lô hàng nhỏ với quy mô sản xuất tương đồng và tiếp nhận vật tư trong suốt quá trình sản xuất.
- Luồng hàng hóa trong quá trình sản xuất và phân phối được lập kế hoạch chi tiết cho từng công đoạn. Để các công đoạn sau có thể tiếp tục thực hiện quy trình khi các công đoạn trước vừa kết thúc. Giúp cho các công nhân và thiết bị không có khoảng thời gian chờ.
- Mỗi côn đoạn sẽ làm đúng với số lượng sản phẩm mà công đoạn tiếp theo cần tới.
- Mô hình JIT đòi hỏi các các doanh nghiệp có mỗi quan hệ chặt chẽ với bên nhà cung cấp.
- Ngoài ra các doanh nghiệp phải kết hợp đồng bộ với nhiều biện pháp khác như: dây chuyền luồng một sản phẩm, khả năng kiểm lỗi, bình chuẩn hóa,…